Trauma 

In de psychiatrie en psychologie wordt de term trauma gebruikt wanneer iemand na een schokkende gebeurtenis blijft steken in gevoelens van angst, woede of eenzaamheid. De gebeurtenis is in dat geval zo ongewoon, pijnlijk, schokkend of extreem dat het niet lukt om ermee om te gaan.

 

Wat is een trauma? Veel mensen denken bij een trauma aan een zeer grote en ingrijpende gebeurtenis. In het geval van een trauma gaat het niet altijd om de gebeurtenis. Het gaat eigenlijk om de gevoelens die blijven steken, zoals hierboven beschreven. Een trauma kan in dat geval iets zijn wat je misschien zelf niet zou typeren als ‘trauma’. Een psychische trauma ontstaat wanneer een gebeurtenis niet kan worden verwerkt, het psychisch afweermechanisme onvoldoende helpt en handelen onmogelijk lijkt.

 

Voorbeelden kunnen zijn iets wat je in je kindertijd hebt meegemaakt. Dit kunnen gebeurtenissen zijn als misbruikt, gepest of mishandeld zijn. Maar het kunnen ook gebeurtenissen zijn die je misschien niet als ‘trauma’ herkent. Als kind ben je nog niet ontwikkeld in het omgaan met emoties. Iets wat vanuit volwassen oogpunt niet schokkend is, kan van voor jou als kind wel schokkend zijn geweest. Zoals bijvoorbeeld ergens erg van geschrokken zijn of op een bepaald moment alleen gelaten zijn. Onverwerkte trauma’s kunnen op bepaald moment problemen geven in hoe iemand zich voelt of in de interactie met anderen.

 

Gebeurtenissen kunnen ook in het hier en nu ontstaan. Je kunt het trauma zelf ondergaan (bijvoorbeeld een ongeval, een overval of misbruik) of ooggetuige zijn (zelfmoord van iemand). Daarnaast bestaan er nog ‘Wat als’ -trauma’s. Dit zijn situaties, waarin net niet mis gegaan is (bijvoorbeeld een vliegtuig dat je gemist hebt en neerstort of dat je net op tijd weggesprongen bent voor een auto).  

 

De gevolgen en het wel of niet direct optreden van psychische of lichamelijke klachten van een trauma zijn verschillend per persoon. In sommige gevallen heb je direct na het meemaken van een heftige gebeurtenis last van angstgevoelens en zit je niet lekker in je vel. De klachten treden dan meteen op, maar de kans bestaat ook dat ze pas na langere tijd optreden.

 

Trauma verwerking

We vertellen je graag wat meer over hulp bij trauma verwerking. Er zijn verschillende therapieën om trauma’s te verwerken. Het kan soms lastig zijn in te schatten welke therapie het beste aansluit.

 

Methoden die kunnen helpen bij het verwerken van trauma’s zijn: TRIMB, EMDR en ACT. In het kort houden de drie methoden het volgende in:

1. TRIMB: Het staat voor: Trauma Recapitulation with Imagination, Motion and Breath. Traumaverlichting in plaats van traumaconfrontatie: de zachte behandelmethode TRIMB helpt mensen die op een complexe manier getraumatiseerd zijn. De praktijk leert dat in de meeste gevallen een volledige regressie van trauma gerelateerde stoornissen mogelijk is zonder alle details van het trauma te hoeven doornemen. In plaats van in detail in het trauma te duiken, worden de stressvolle effecten (gevoelens) uitgewerkt en vervolgens getransformeerd met behulp van de vooraf gedefinieerde hotspot (traumatische beelden en of triggers). De focus ligt NIET op het herbeleven van de traumatische gebeurtenissen van die tijd en meer op de invloed het desensibiliseren van de emotie en het creëren van ruimte om los te laten. De focus ligt op de zelfredzaamheid van de cliënt. Dit is heel belangrijk, omdat zelfeffectiviteit het sterkste tegengif is tegen de oude traumatische ervaring van machteloosheid en overgeleverd zijn. Passende – en dus noodzakelijke – of zinvolle gevoelens daarentegen worden niet opgelost. De methode kan na behandeling zelfstandig door de cliënt worden toegepast.
2. EMDR: EMDR als behandeling voor trauma’s, maar ook angsten/fobieën, chronische pijn, depressie, eetstoornissen, verslavingen en psychose, is wijdverspreid en er is ook veel onderzoek naar gedaan. Het staat voor: Eye Movement Desensitization and Reprocessing. De herinnering wordt dus “ongevoelig” gemaakt en herverwerkt. Totale herbeleving is dus wel nodig voor deze therapie, in tegenstelling tot TRIMB. Na een set (herinnering ophalen en eye movements) is er een rustmoment waarin de patiënt vrij associeert. Deze stroom aan beelden, gedachte, gevoels- en lichamelijke reacties zorgen voor de herverwerking in het geheugennetwerk. EMDR mag alleen gegeven worden door BIG geregistreerde GZpsycholoog (en wat andere beroepsgroepen met veel eisen). Dat doen wij zelf niet.
3. ACT: Acceptance and Commitment Therapie. ACT is een vorm van therapie waarbij het aanvaarden van (onverklaarde) klachten centraal staat (acceptatie). Je leert om het zinloze gevecht met (vervelende) emoties, gedachten en lichamelijke sensaties waar mogelijk te stoppen. Zo ontstaat er ruimte en aandacht voor dingen die echt belangrijk voor je zijn (commitment). Het doel is niet om klachten op te lossen of te verminderen, maar om mentaal veerkrachtiger te worden. Met de ACT methode leer je om op een flexibele manier om te gaan met de obstakels die je tegenkomt in jouw leven, zodat je jouw aandacht kunt richten op waardevolle dingen. Het is een ervaringsgericht behandeltraject waarbij je aan de slag gaat met je binnenwereld (gedachten en emoties) en lichaam. Ook mindfulness oefeningen zijn onderdeel van het traject. De behandelvorm heeft verder veel raakvlakken met cognitieve gedragstherapie.

 

Advies over in te zetten therapieën:

• Wanneer iemand bang is om de emotie her te beleven, is de TRIMB-methode passender.
• Als er sprake is van een ‘wat als ’-trauma is de TRIMB methode effectiever.
• Wanneer dat niet zo is, zou EMDR beter kunnen aansluiten.  
• Wanneer je wilt dat iemand zelfredzaam wordt t.a.v. het verwerken van traumatische gebeurtenissen (preventief), dan kan TRIMB helpen.
• ACT zou goed aansluiten bij lichtere trauma’s. TRIMB meer bij zwaardere trauma’s.

 

Freudenberg is als enige bureau in Nederland gecertificeerd om de TRIMB-methode te gebruiken bij trauma verwerking. Mocht je hier meer over willen weten of wil je een TRIMB-traject volgen, dan ben je van harte welkom.

 

 

Lianne