Kernkwaliteiten en het kernkwadrant: ontwikkel jezelf met het Ofman model
Het Ofman model is een krachtig en verrassend simpel hulpmiddel om naar jezelf en je interactie met anderen te kijken. Het helpt je ontdekken waar je kracht zit, maar ook waar je kunt groeien. En dat maakt het meteen waardevol: je ziet niet alleen wat je goed kan (je kernkwaliteiten), maar ook waar je risico’s liggen én wat je kunt doen om effectiever te worden in je gedrag en samenwerking.
Ofman heeft een model ontwikkeld dat je kunt gebruiken om naar jezelf en je interactie met anderen te kijken. Het geeft aan in welke richting je jezelf kunt ontwikkelen. Het model gaat ervan uit dat je kernkwaliteiten tevens je valkuilen zijn en bepalen waar je je aan ergert bij anderen (allergie). Maar ook waar je uitdaging ligt. Wat je verder zou kunnen ontwikkelen, om te voorkomen dat je kracht je valkuil wordt. Het belang van inzicht in je kernkwaliteiten, valkuilen etc. in het kader van dit werkboek is, dat op het moment dat je een baan hebt waarin je gestimuleerd wordt je kernkwaliteiten in te zetten, je kans succesvol te zijn erg groot is. Daarnaast is het belangrijk te weten wat je sterktes en zwaktes zijn. Al is het alleen maar om bij een sollicitatiegesprek aan te kunnen geven: dit is mij sterkte, dit mijn zwakte en zo heb ik geleerd er mee om te gaan. Bewustwording is de eerste stap naar zelfontwikkeling, immers het leerproces zit als volgt in elkaar:
Stap 1: Onbewust onbekwaam (je hebt geen benul dat je wel eens drammerig
bent)
Stap 2: Bewust onbekwaam (je merkt dat anderen zich wel eens aan je
drammerigheid irriteren en je wilt daar iets aan doen)
Stap 3: Bewust bekwaam (je hebt gemerkt dat wanneer je in die situaties wat meer geduld opbrengt je veel effectiever bent qua interactie)
Stap 4: Onbewust bekwaam (je geduldige daadkracht is in je bloedbanen gaan zitten. Je bent je niet meer bewust van het feit dat je wat geduldiger bent)
Een prettige bijkomstigheid van de kennis van het kernkwadrantenmodel is dat je je niet meer zo irriteert aan anderen, maar veel meer gefocused wordt op wat kan ik leren van de kwaliteit achter deze allergie.
Kernkwaliteiten
Kernkwaliteiten zijn sterkten, krachten of positieve eigenschappen van jezelf. Hoe spoor je je kernkwaliteiten nu op? Deze zijn soms zo met jezelf, met je binnenste kern verbonden, dat je ze eigenlijk niet bijzonder vindt. Deze kwaliteiten gebruik je om resultaten te bereiken in jouw werk. Maar ook in je privé-leven. Je wordt er vaak over gecomplimenteerd, maar zelf vind je het waarschijnlijk niet eens zo bijzonder.
Valkuil
Een valkuil is een uit het lood geslagen kernkwaliteit. Wanneer je teveel van jouw kernkwaliteit toepast, wordt het negatief. Beschik je over veel daadkracht, dan kan het zo zijn dat je valkuil drammerigheid is. Een overdosis daadkracht leidt ertoe dat anderen je als drammerig gaan ervaren. Indien je een kernkwaliteit benoemd hebt, kun je je afvragen waarin deze kan ontaarden. Ook kun je je afvragen aan welke eigenschappen anderen zich ergeren. Of waardoor zaken mislopen.
Uitdaging
Je uitdaging is nu te definiëren als het tegenovergestelde van je valkuil. Wat is een positieve benaming daarvoor? Zo is het tegenovergestelde van drammerigheid bijvoorbeeld geduld of tact. Door je uitdaging te ontwikkelen ontstaat een combinatie tussen je kernkwaliteit en je uitdaging. De kunst is het om ‘Geduldige Daadkracht’ te ontwikkelen.
Allergie
Je allergie tenslotte is iets waar je je bij anderen aan irriteert. Het is het
tegenovergestelde van je eigen kernkwaliteit. Maar ook een overdosis van jouw uitdaging! In het voorbeeld gaat het om ’te geduldig’ ofwel ‘passiviteit’. En dat is het tegenovergestelde van jouw kernkwaliteit. Waarschijnlijk erger je je aan mensen die je als te passief beleeft. Ze vormen immers een blokkade voor je daadkracht. Hier liggen potentiële samenwerkingsconflicten
De kernkwadranten analyse
In principe kan je alle vier aspecten gebruiken als ingang voor het opstellen van een kernkwadrant. Je kunt uitgaan van je kernkwaliteiten en dan je valkuil afleiden. Maar ook kun je beginnen bij je allergie door je af te vragen wat dan je uitdaging is. Of je begint bij je valkuil. De meeste mensen beschikken over een verschillende kernkwaliteiten en rond elk daarvan is een apart kwadrant te beschrijven.
Opdracht
Maak nu voor jezelf een aantal kernkwadranten (4 à 5). Bij het uitwerken is het handig een voorbeeld situatie te benoemen bij de kwaliteit, de valkuil en de allergie. Bij de uitdaging kan het je helpen je af te vragen: hoe had ik me willen gedragen. Je kunt voor het invullen de blanco
voorbeelden gebruiken verderop in dit hoofdstuk c.q. die pagina kopiëren.
Om je te helpen je eigen kernkwaliteiten te ontdekken tref je onderstaand een lijst met kernkwaliteiten / uitdagingen en valkuilen / allergieën aan. Als je dus een kernkwaliteit of een uitdaging zoekt kun je gebruik maken van de linker kolom, voor de valkuil en allergie de rechter kolom.