Competentie: Anticiperen

Gedrag vertonen dat erop gericht is om persoonlijk succes te boeken. Stelt zichzelf doelen om dit te bereiken.

Gedragsbeschrijvingen anticiperen

Weet tijdig op kritische situaties in te spelen.
Voorkomt dat zaken uit de hand lopen door tijdig maatregelen te nemen en te anticiperen.

‘…Daar had ik al rekening mee gehouden…’

Als je je niet snel laat verrassen, als je altijd op tijd de dingen aan ziet komen en je maatregelen treft, als het je niet zal overkomen dat je plotseling voor een voldongen feit komt te staan, als je in staat bent om een heleboel zetten vooruit te denken, als men je doorgaans niet te snel af is, dan beschik je over de competentie anticiperen.

Ontwikkel- en leervragen

Hoe voorkom ik dat ik sommige situaties uit de hand laat lopen?
Hoe herken ik tijdig een kritische situatie?
Wat kan ik doen om een situatie twee stappen voor te zijn?
Waarom zie ik problemen te laat?

Ontwikkeltips

Tijdens het werk:

Ga voor jezelf na op welke wijze je in situaties vooruitdenkt en anticipeert.
Werk met een collega een aantal ‘als-dan-scenario’s’ uit voor mogelijke problemen. Inventariseer kritische punten.
Vraag aan een collega of hij je feedback wil geven over de wijze waarop je in bepaalde situaties anticipeert.

Buiten het werk:

Bespreek met intervisiecollega’s een situatie waarin je twijfelde of je wel op de juiste wijze anticipeerde.
Bespreek met je coach mogelijkheden om tijdig te anticiperen op situaties.
Door het bijhouden van vakliteratuur blijf je op de hoogte van wat er speelt en kun je beter anticiperen op bepaalde situaties.

Coachingstips leidinggevende aniticiperen

Bespreek met de medewerker welke gebeurtenissen van invloed zijn op zijn eigen werk. Laat de medewerker met behulp van vragen doordenken. Komt er een discussie op gang en wanneer moet hij ingrijpen? Wie moet hij informeren?
Bespreek met de medewerker situaties waarin er sprake was van anticipatie. Vraag hem op welke wijze hij te werk is gegaan en welke informatie hij wel en niet naar buiten brengt.
Evalueer samen met de medewerker kritische situaties waarin hij te laat anticipeerde. Bespreek mogelijke alternatieven om deze situatie in de toekomst voor te zijn.

Mate van ontwikkelbaarheid

Anticiperen is goed te ontwikkelen, mits er een goed omgevingsbewustzijn en organisatiesensitiviteit aanwezig is.

Relatie met de WPV en andere competenties

WPV: Anticiperen heeft een relatie met de score in het blok structuur. Wanneer je hoog op dat blok scoort werk je heel gestructureerd. Echter kun je het overzicht verliezen en impulsieve besluiten nemen. Als je laag op dit blok scoort, schakel je snel en is het makkelijker om overzicht te houden, omdat je minder op details bent gericht. Ideaal is om laag te scoren op nauwkeurigheid, zodat je overzicht houdt en de grote lijn in de gaten houdt en op de andere persoonlijkheidseigenschappen net boven gemiddeld 6 of 7. Verder geven de WPV- competenties initiatief, organisatiesensitiviteit, ondernemerschap en alle competenties op organisatievermogen en sensitiviteit een goede indruk van jouw vermogen om te kunnen anticiperen.

Wil je meer weten over de andere competenties? Bekijk ons competentieboek en leer meer!